Biểu đồ cột kép – cách đọc và cách vẽ.
Biểu đồ cột kép dùng để ghép hai biểu đồ cột tương tự nhau lên trên cùng một biểu đồ.
Ví dụ 1: Hai biểu đồ cột dưới đây biểu diễn dữ liệu về học lực của các bạn lớp 6A và lớp 6B:

Để dễ dàng so sánh học lực của học sinh hai lớp này, người ta thường ghép hai biểu đồ cột này lại thành một biểu đồ như sau:

Biểu đồ được ghép từ hai biểu đồ cột như vậy được gọi là biểu đồ cột kép.
Cách đọc biểu đồ cột kép
Câu hỏi 1: Kết quả thi một số môn học của Huy và Khôi được biểu diễn trong biểu đồ cột kép ở hình sau:

a) Điểm thi môn Toán của mỗi bạn Huy và Khôi là bao nhiêu?
b) Ở môn Tiếng Anh, bạn nào đạt điểm cao hơn?
c) Ở môn Ngữ Văn, bạn Khôi cao hơn hay thấp hơn bạn Huy bao nhiêu điểm?
Giải
a) Điểm thi môn Toán của Huy là 10 điểm, của Khôi là 8 điểm.
b) Ở môn Tiếng Anh, bạn Khôi đạt điểm cao hơn bạn Huy. Vì ở môn Tiếng Anh, cột màu xanh (biểu diễn điểm của Khôi) cao hơn cột màu hồng (biểu diễn điểm của Huy).
c) Ở môn Ngữ văn, điểm của Huy là 7 điểm, điểm của Khôi là 8 điểm. Vậy ở môn Ngữ văn, điểm của Khôi cao hơn điểm của Huy và cao hơn 8[nbsp]
–[nbsp]
7[nbsp]
=[nbsp]
1 điểm.
Câu hỏi 2: Cho biểu đồ cột kép sau đây:

a) So sánh số bàn thắng trong mỗi năm từ 2016 đến 2018 của L.Messi và C.Ronaldo.
b) Vào năm nào (từ 2016 đến 2018), chênh lệch số bàn thắng của hai cầu thủ này là nhiều nhất?
c) Có phải từ năm 2016 đến năm 2018, số bàn thắng ghi được của cả hai cầu thủ này đều có xu hướng giảm dần không?
d) Có người nói: “Chênh lệch về số bàn thắng của L.Messi và C.Ronaldo ngày càng thu hẹp lại từ năm 2016 đến năm 2018.” Người đó nói đúng hay sai?
Giải
a) Trong các năm từ 2016 đến 2018, số bàn thắng của L.Messi luôn luôn cao hơn số bàn thắng của C.Ronaldo. Vì trong ba năm đó, cột màu vàng luôn cao hơn cột màu xanh.
b) Chênh lệch số bàn thắng của năm 2016 là: 59 – 55 = 4 (bàn thắng).
Chênh lệch số bàn thắng của năm 2017 là: 54 – 53 = 1 (bàn thắng).
Chênh lệch số bàn thắng của năm 2018 là: 51 – 49 = 2 (bàn thắng).
Vậy chênh lệch nhiều nhất là vào năm 2016.
c) Cột màu vàng và xanh đều có xu hướng thấp dần từ trái sang phải nên số bàn thắng ghi được của cả hai cầu thủ này đều có xu hướng giảm dần từ năm 2016 đến năm 2018.
d) Người đó nói sai.
Chênh lệch số bàn thắng từ năm 2016 đến năm 2017 giảm (từ 4 bàn thắng xuống còn 1 bàn thắng), nhưng từ 2017 đến 2018 lại tăng lên (từ 1 bàn thắng lên 2 bàn thắng).
Cách vẽ biểu đồ cột kép
Cách vẽ biểu đồ cột kép
🤔 Bước 1: Vẽ hai trục ngang và dọc vuông góc với nhau:
- Trục ngang: Ghi danh sách đối tượng thống kê.
- Trục dọc: Chọn khoảng chia thích hợp với dữ liệu và ghi số ở các vạch chia.
🤔 Bước 2: Tại mỗi vị trí các đối tượng trên trục ngang, vẽ hai cột hình chữ nhật sát cạnh nhau thể hiện hai loại số liệu của đối tượng đó.
🤔 Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ:
- Tô màu hoặc gạch chéo để phân biệt hai loại số liệu và ghi chú thích;
- Đặt tên cho biểu đồ;
- Ghi tên các trục và ghi số liệu tương ứng trên mỗi cột (nếu cần).
Câu hỏi 3: Từ bảng thống kê sau đây về dân số Việt Nam và Thái Lan, hãy vẽ biểu đồ cột kép tương ứng:

Giải

Câu hỏi 4: Bảng sau đây cho biết độ mặn lớn nhất (đơn vị gam/lít) tại một số trạm quan trắc trên sông Vàm Cỏ vào tháng 3 trong hai năm 2015 và 2016.

Em hãy vẽ biểu đồ cột kép thể hiện bảng số liệu trên.
Giải
Cách 1:

Cách 2:

Nhận xét:
Biểu đồ trong cách 1 thuận tiện để so sánh số liệu trong hai năm tại mỗi trạm.
Biểu đồ trong cách 2 thuận tiện để so sánh số liệu mỗi năm giữa hai trạm với nhau.
Vì vậy, tùy thuộc nhu cầu mà có các cách vẽ biểu đồ cột khác nhau.